dinsdag, oktober 04, 2005

Generalisaties over de boekverslaafde, hamsterende lezer.

Deze lezer:

Zijn verzamelwoede breidt zich waarschijnlijk ook verder uit naar andere gebieden in zijn leven; Het verzamelen van herinneringen, lijstjes, onbeduidende zaken waar herinneringen aan kleven (treinkaartje naar een bijzondere bestemming van 16 jaar terug). Het verzamelen an sich is een poging tot ordenen, een poging tot bezitten en begrijpen, een poging om een begrijpelijke wereld te scheppen in de onverklaarbare chaos om ons heen. Echter wil het verzamelen van zoveel emotioneel geladen troep nog wel eens chaos in de chaos veroorzaken.

Er is een diepe, diepe liefde voor het boek. De wetenschap dat we zonder het boek nergens waren. Nergens met onze wetenschap. Nergens met onze filosofie. Tot eind 19de eeuw was het schrift de enige manier om onze kennis over te dragen. Voordat Beeld- en Geluidsmateriaal bestonden. Alles begon met het geschreven woord. “In den Beginne was er het woord.”

De verwoedde lezer is denker, filosoof en piekeraar. Iemand die zo graag kennis opslurpt zal dat ook gebruiken. Dit eindigt meermaals in een overmatige woordenbrij in het hoofd. De verzamelaar stopt ook graag alles in hokjes, net zoals zijn boeken overzichtelijk geordend in de kast staan. Zaken die niet in hokjes geplaatst kunnen worden, daar word net zolang over gepiekerd tot ze er wel in passen.

De verslaafde lezer is aspirant schrijver. Maar wel 1 met een reusachtige handicap. Men zou denken dat veellezen een hulp is tot het zelf creëren van leesbare stukken. Maar de lezer weet de waarheid: Hij/zij heeft namelijk zo veel moois, hemels moois, gelezen dat het onwaarschijnlijk moeilijk word om zelf te gaan schrijven. Middelmatig zijn wil je niet en je evenaren aan de goden is een onmogelijke taak.

De lezer heeft iets met woorden, de betekenis ervan, de klank, het gevoel van woorden. 10 tegen 1 dat de grote lezer zich gemakkelijk meester maakt over vreemde talen.

De verzamelaar van boeken kan niet omgaan met verlies. Het bezitten van waarde maakt het mogelijk om het kwijt te raken. De dood; Een grote angstmakende wolk: want waar gaat de kennis heen die de verzamelaar zijn hele leven in zich opneemt? Met welk nut zuig ik alles op als een spons. Wat blijft ervan over?

De bunkerende lezer is een passieve levensverbeteraar.

Hij/zij heeft een grote algemene kennis.

Overal een mening over.

Is een huismus met een herhaaldelijk verlangen naar rust en schoonheid.

De behoefte tot scheppen (want jazeker! Ook lezen is scheppen, is creëren, is poëzie, is eigen maken van gedachten, ze ombuigen, vasthouden en gebruiken).

Heeft nog veel meer versplinterde interesses om zich heen, die hij/zij door middel van boeken over deze passie weer kan voeden.

Kan het gewoon niet vatten dat het grootste deel der mensheid nooit een boek leest.

Voelt zich klein in de wereld, maar tegelijkertijd groot in zijn wereldje.

Is een streber en raakt nooit uitgeleerd.

Zoals ik al schreef: generalisaties. Herkent de lezer er wat in?

10 opmerkingen:

sneuper zei

Eens even zien...

Verzamelwoede naar andere gebieden in zijn leven: nee, daar heb ik geen last van (kost wat zelfdiscipline, maar toch...)
Diepe, diepe liefde voor het boek: absoluut! Daar is het allemaal om begonnen.
Denker, filosoof en piekeraar: zeker! Hoewel ik niet zo piekerig probeer te zijn.
Aspirant schrijver: raad eens waarom wij allemaal een weblog zijn begonnen...
Heeft iets met woorden: ook raak, daarom ben ik bijvoorbeeld fan van Hugo Brandt Corstius en al zijn pseudoniemen: waar vind je een grotere taalvaardigheid?
Kan niet omgaan met verlies: lees mijn laatste postje nog maar eens..
Passieve levensverbeteraar: zeg maar gerust actief.

Kortom, ik voel me nogal betrapt, nu het merendeel van deze generalisaties op mij van toepassing zijn...

groet,

sneuper

hoogerduyn zei

Deze lezer herkent er te veel in. Vol vertwijfeling zit ik temidden van de "emotioneel geladen troep" Het huis is dichtgegroeid, er moét ruimte geschapen worden. Maar elk boek en elk 'treinkaartje' dat beetgepakt wordt om in de doos 'afvoeren' te worden gedeponeerd weet feilloos de juiste hersencellen te activeren waar de sluimerende herinneringen weer tot volle wasdom komen. Voor een vredige dood is een zekere onthechting wenselijk. Maar deze moeizame opruimpogingen leren mij dat er nog een lange weg te gaan is. Gelukkig dat ook daarover nog genoeg boeken in de kast staan...

Unknown zei

Klopt als een bus :-)

Anoniem zei

Prachtige observatie, je raakte me (op allerlei manieren) steeds meer.

Deze tekst schoot me meteen te binnen:

Krang - Junkie

Ik ben een zoon van het lied
En een kind van het akkoord
Ben een junkie van de taal
En verslaafd aan het woord
Pers het bloed uit m'n vingers
Spuit m'n armen vol inkt
Ik jaag de taal door m'n lichaam
Totdat het lekker klinkt

Ik ben een vis op het droge
En een kind overboord
Ik ploeter door de taal
Ik ben een man van het woord
Sta te trillen op m'n benen
Voel me helemaal niet goed
Ik zet de pen in m'n vlees
En vul m'n hart met blauw bloed

Kan me niet schelen
wat de buurt van me zegt
Ik ben een lafaard en een dief
Een slaaf en een knecht
Ik plunder en ik lieg
En ik roof en ik moord
Ik ben een junkie van de taal
En verslaafd aan het woord

Ben een dief van de geest
Ik leef met losse handen
Ben een junkie die de taal
Op z'n tong moet voelen branden
Ik snuif me door de boeken
En ik slik elk woord
Ik hol achter de feiten aan
Totdat ik heb gescoord

Kan me niet schelen
wat de buurt van me zegt
Ik ben een lafaard en een dief
Een slaaf en een knecht
Ik plunder en ik lieg
En ik roof en ik moord
Ik ben een junkie van de taal
En verslaafd aan het woord

Ik zwerf tussen de regels
En ik slaap onder een krant
Ik drink van ieders lippen
En ik lees in elke hand
Een fiets een paard m'n koninkrijk
Voor wie het over heeft
Een woord voor deze blindeman
Die in de marge leeft

Ik ben een zoon van het lied
En een kind van het akkoord
Ik ben een junkie van de taal
En verslaafd aan het woord

woordenaar zei

Verrassend toepasselijk, blijkbaar ben ik meer boekverslaafd en hamsterend dan ik dacht.

Bibliofilos zei

Mooi gedicht Gerbie en leuke reacties! Makes my day!

Anoniem zei

Voor de duidelijkheid. Krang is een band, schrijver van deze tekst is Andre Manuel.

Rick zei

"Het verzamelen an sich is een poging tot ordenen" Zeg dat maar eens tegen mijn moeder! Hoewel ik de orde wel zie, ziet zij alleen de chaos bij mij thuis!

Wat betreft overal een mening over hebben, probeer ik juist zo min mogelijk een mening te vormen. Misschien is dit een heel makkelijke houding. Echter uit ervaring (kan je die al echt hebben op mijn leeftijd) merk ik dat er vaak meer kanten aan een zaak zitten dan je in eerste instantie denkt en het verrast me regelmatig hoe zeer wij vol zitten van vooroordelen en stereotypen.

Wat betreft de rest klopt het wel aardig.

Anoniem zei

Het is net alsof je mij beschrijft met je 8 generalisaties (ofzo) over de lezer. Ik vind het heel fascinerend hoe je de ziel van een boekengek/lezer kunt raken. Een boekengek/lezer is niet gewoon maar iemand die een boek leest, het is iemand met een levenshouding die afwijkt van de grote gemene deler. Hoewel de lezer zijn of haar kop liever niet boven het maaiveld uit steekt (het risico is te groot in Nederland dat ie er meteen wordt afgehakt) heeft hij/zij wel een gevoel dat hij of zij alles begrijpt, of kan navoelen, of kan opzoeken in een boek.
Is een huismus met een herhaaldelijk verlangen naar rust en schoonheid. Dat is mooi: boeken dagen je geest uit, daarna heb je behoefte aan rust. Boeken kunnen je verwarren omdat je vaak deelgenoot wordt van de nare dingen in het leven (mislukte liefdes, ziekte en dood) en het verlangen naar schoonheid komt daar voor mij uit voort. Genieten van mooie dingen als compensatie of als troost.

De behoefte tot scheppen: Ik kan niet lezen zonder zelf te schrijven. In mijn blog of mijn dagboek. Het één is onderdeel van het ander.

Heeft nog veel meer versplinterde interesses om zich heen, die hij/zij door middel van boeken over deze passie weer kan voeden. Hou op! Ik lees in een boek van Büch iets over een boek over Napoleon, koop dat boek, lees het, en dan wil ik ook meer over St. Helena lezen, plus de memoires van Napoleon, en leuke postzegels kopen en ansichtkaarten en boeken van het huis waar Napoleon zijn laatste 5,5 jaar sleet..... Er komt geen einde aan.

Sigrid zei

Herkenbaar ja en ik wil ervan af. Ik wil een leven met niet te veel spullen, dus ben telkens aan het kijken wat weg kan.
Ik ben vooral op zoek naar redenen van het hebben van veel boeken. Ik heb ontzettend veel strips (ook wel aardig wat gewone boeken) en ik ben er net achter dat ik door lezen van veel strips niet aan zelf tekenen toekom. Heb er net een stripje over geschreven.