dinsdag, oktober 18, 2005

Gevaarlijke boeken

Ik ben weer erg slim geweest.

Middenin een verhuizing en al een tijdje bezig dingen weg te gooien.
Tevens had ik een doos met boekenpulp klaargezet om weg te brengen.
Die boekenpulp heb ik uiteindelijk omgeruild voor boeken op mijn boekenplank.
Kortom, weer een nieuwe doos boeken in huis gehaald.
Altijd verstandig als je niet weet waar je ze laten moet.

Afijn, mijn nieuwe aanwinsten zijn oa:
- 'Shardik' van Richard Adams (intrigeert me, iemand gelezen?)
- 'Onwaarschijnlijke verhalen' (verzameling verhalen van Poe, Lawrence, Wells, Dahl, etc.)
- 'De Trip' van Tom Wolfe
- 'Hartslag' van Jens Christian Grondahl
- 'Hoe ben je een goed mens' van Nick Hornby en
- 'De mooiste Mythen en Sagen uit de Middeleeuwen' bewerkt door Drs. Hans P. Keizer.
Deze laatste lijkt in retrospekt nogal een misser te zijn.
De Titel sprak mij aan en ook bij het snel even doorbladeren vielen de mooie tekeningen me in het oog.
Thuis gekomen heb ik pas de beschrijving op het kaft doorgelezen en las toen :
“De mooiste mythen en sagen uit de Middeleeuwen is een feest om te lezen. We zien ridders in glanzende wapenrusting, fier op hun paard gezeten, met een lans in hun hand en een kleurig lint aan hun helm…..Deze bundel verhalen biedt urenlang leesgenot en zal u nog lang bijblijven. U kijkt voorgoed met andere ogen naar een kasteel”.

GAD-VER-DAM-ME…….
Wat is dit??? De Mooiste Mythen en Sagen uit de Middeleeuwen voor geestelijk gestoorden? - Ik hoopte zoiets als Robert Graves “Griekse Mythen en Sagen” te hebben gevonden (prachtig prachtig prachtig) but no such luck.-
Een tekst als hierboven, dat is gewoon pure woordverkrachting.

Gisterenmiddag heb ik nog een uurtje met een (intelligente, geschoolde en waanzinnig leuke meid) vriendin op het strand gelegen en zij las een candlelight roman (why why why?) die opgebouwd is uit zinnen als deze.
Zinnen in de trend van:
“Haar lange, donkere, krullende haren wapperden voor haar gezicht. Haar fonkelende, blauwe ogen, als diepe poelen keken hem aan. Met fiere, grote passen kwam hij naar haar toe…..”

Het brengt mij voor een dilemma; Sommige boeken kunnen zeker een gevaar opleveren.
Toen Goethe’s “Leiden des jungen Werthers” uitkwam, ging er een golf van zelfmoorden door Duitsland heen. Allemaal jongemannen met een gebroken hart die zich met Werther vereenzelfdigden en zich gekleed in Werthers gele pandjas voor de kop schoten.

En wat te zeggen over de moordenaar van John Lennon?
Hij beweerde tot de moord van Lennon te zijn aangezet door het boek “Catcher in the Rye” van J.D. Salinger. Nadat hij Lennon elimineerde liet hij het boek op het lichaam achter.

Boeken kunnen beïnvloeden, misschien zelfs hypnotiseren. Als je door het uitlezen van een boek (Allen Carr’s “stoppen met roken”) geen behoefte meer hebt aan een sigaret (het werkt!) dan bestaan er wellicht ook boeken die je zodra je ze dichtgeslagen hebt je stimuleren om je relatie uit te maken. Of boeken die je het duwtje geven om ontslag te nemen van je werk en de wijde wereld in te trekken.
Of om je te laten ombouwen.
Of om in je uppie een derde-wereld oorlog te ontketenen.

Dergelijke boeken zijn in het bijzonder boeken die ik graag wil lezen.
Om je aan het wankelen te brengen, moet een boek wel razendsterk zijn geschreven.
Zo sterk dat je werkelijk in het beschreven karakter stapt en dat op het moment dat bij het personage in het boek het kwartje valt, ook bij jou het kwartje valt.
Mooie synchronie: lezer en personage zien samen het licht.
Ik wankel niet zo snel, ik proef van dit, ik proef van dat, maar wil altijd verder proeven.

En wat te denken van boeken die tot massamoord hebben aangezet?
Zoals Mein Kampf, de Malleus maleficarum (het handboek in de Middeleeuwen wat betreft heksenvervolgingen) en allerlei boeken waarop religies staven?

Om het nu toch wat dichter bij huis te houden, hoe zit het met het gevaar van slecht geschreven Candlelight-Kasteel-Pulp-Romannetjes?
Als ik veel tijd doorbreng met mijn Vlaamse collega’s valt het mij op dat ik ook plots ‘Wablief’ en ‘Allez’ ga zeggen. Zelfs mijn intonatie verandert. Als een paar uurtjes met iemand anders je taalgebruik en je stopwoorden kunnen veranderen.....

Lopen de liefhebbers van deze romannetjes dan niet een immens gevaar? Het gevaar van geestelijk infantiele beïnvloeding? Moeten wij, het volk, de publicatie van dergelijke propaganda niet tegengaan? Ik zie mij het toekomstige gesprek met deze vriendin al voor me:

“Nog een leuke vent tegen het lijf gelopen?”
“Ja; Ik zag hem gisteren morgen in de ochtendzon. Zijn huid glinsterde”
“O”
“Mijn hart ging vreselijk te keer. Zijn (lange, blonde) haar wapperde in de wind. Zijn aftershave rook naar rozen in Juli. Het was liefde op het eerste gezicht”.

Afijn, uiteindelijk ben ik er toch van overtuigd: beter 1 boek dan geen boek (dit is ook mijn filosofie in de liefde). Ja. Zelfs beter pulp lezen dan niet lezen.


Nu lees ik graag 'op niveau', maar kijk stiekem wel naar pulpprogramma's op TV.
Wie weet heeft de mens toch een dosis pulp nodig om het leven leefbaar te maken en krijgt de 1 het binnen middels de media (lezers van de Telegraaf, tijdschriftje Story bij de tandarts) en de ander via een romannetje?

8 opmerkingen:

woordenaar zei

van Grondahl heb ik net Veranderend Licht gekocht, nooit eerder wat van gelezen. Ben erg benieuwd.

Unknown zei

Zonder pulp geen "hogere" kunst. En ach, it's all in the eye of the beholder. De amusementswaarde van pulp is soms vele malen hoger dan die van een artistiek verantwoorde creatie.

Pulp is ook tijdsgeboden. De paperback covers van James Avati sierden ooit talrijke Amerikaanse pulpromannetjes. Anno 2005 is er aan Avati een tentoonstelling gewijd en heeft Piet Schreuders er een mooi boek over geschreven.
(zie ook http://www.cubra.nl/avati/)
De pulpartiest van weleer is nu een gerespecteerd kunsternaar, die achteraf gezien toch wel erg mooie dingen maakte.

Als muziekfanaat kan ik beredeneren waarom een compositie van Stravinsky knap in elkaar zit, wat er vernieuwend aan is, welke truucjes hij gebruikte, maar een opname van Les Baxter - orkestleider uit de jaren '50 en '60 die platen maakte aan de lopende band - kan soms zoveel meer voldoening geven...

Kortom: pulp, ik lust er wel pap van!

Anoniem zei

How to be good van Hornby valt wel binnen je categorie. Zeker voor zijn doen een moraliserend verhaal. Vele fans vonden het daardoor tegenvallen, voor mij was het een bevestiging dat zijn eerste twee romans veel meer diepgang hadden dan menigeen doorhad. Je kon ze als simpel verhaal lezen, maar ook als cultuurschets. How to be good moet je zeker aan het twijfelen brengen.

En verder ben ik het helemaal met je eens: beter een slecht boek dan geen boek. Als een stripboek een kind aan het lezen krijgt, dan maar een stripboek. We kunnen niet allemaal met Goethe beginnen.

Bibliofilos zei

@Weirdomusic:Ja, het is inderdaad all in the eye of the beholder. En er zullen tussen die romannetjes ook vast miskende goede auteurs verdwaald raken. Komt ook nog eens bij dat het behoorlijk arrogant is om te beweren dat je het verschil tussen "literatuur" en "pulp" kunt onderscheiden. Maar de paar zinnen die ik gisteren in dat romannetjes las, daar kreeg ik echt -op een onprettige wijze- kippevel van. Alles is zo dubbelop. Iemand heeft geen mooie blauwe ogen, maar fonkelende blauwe ogen. Geen donker haar, maar lang, donker, glanzend haar dat wappert in de wind. Het is die zinsopbouw die mij stoort. Geeft mij het idee dat de schrijver aan het schrijven is geslagen met de Dikke van Dale bij de hand op zoek naar vergrotende trappen. Ik kan mij dan niet meer in het verhaal verliezen. Ook in de muziekbusiness is er zat,zat pulp. Op het niveau van 'I'm a barbie girl in a barbie world'. What do you think?

@Gerbie; Om eerlijk te wezen, niet bekend met Hornby. Ik kreeg dit bij de receptie van een hotel. Is het van een hoog amusementsgehalte? Ik zeg overigens niet dat er geen goed geschreven boeken bestaan welke voornamelijk bedoeld zijn als amusement. Goed geschreven pulp zogezegd. En dat kan soms best lekker zijn. Maar dat romannetje waar ik naar refereerde was geen van beiden. Werthers Goethe vond ik overigens van een vrij hoog amusementsgehalte en zeer leesbaar.

Anoniem zei

Mening en stijl: dit is zeker geen pulp. En nog karakter gratis erbij. Wat een mooie log!

Anoniem zei

moppie
zijn prachtige blauwe Amerikaanse ogen keken me aan en ik kon er niet aan weerstaan,,,,mmmmmm
la sarita

Anoniem zei

Sarita, daar wil ik al het fijne van weten!!!!!

Anoniem zei

Geweldig, die boeketjes!! Ik geniet van 'echte' literatuur, maar lees zo af en toe ook zo'n kreng. Om echt in een scheur te liggen bij die vreselijke beschrijvingen ("hij rook naar chloor, aftershave, zongebrand lichaam en frisse buitenlucht", whaahaaaaaahaaa!).
Ik weet ook niet wat het precies is, maar het is misschien inderdaad wel wat je zegt: mijn portie pulp. Want tv kijk ik bijna niet en Story ed sla ik ook nooit open.

Maar om deze lectuur op waarde te kunnen schatten moet je wél over de gave beschikken om kritiekloos te kunnen lezen. Anders erger je je echt bij elke zin. En soms is het écht te erg en dan krijg zélfs ik zo'n boekje niet uit hoor!

Voor de bruiloft van een vriendin heb ik een keer een 'speciale editie' van een boeket geschreven: hun liefdesverhaal in 8 pagina's, met de meest verschrikkelijke beschrijvingen en dooddoeners die ik kon bedenken. Met tranen in mijn ogen achter de computer. Van het lachen dan, hè!!