Papegaaientongen

Zaterdag was er een grote rommelmarkt in Gelredome. Helaas werd ik met koorts en keelpijn wakker.
De gedachte dat ik een bijzonder boek aan mij voorbij zou laten gaan vond ik onverdraaglijk, dus na een pijnstiller - of twee - ben ik, in plaats van zielig thuis te blijven, toch maar over de rommelmarkt gaan zwalken.
Ik had het in principe kunnen laten. Er lag veel moois, maar ver boven mijn budget. Het komt niet vaak voor dat ik een rommelmarkt bezoek en maar met twee boeken thuiskom.
Een verhalenbundel van de schrijver Washington Irving (Legend of sleepy hollow e.a.), die uitstekend bij mijn voorliefde voor gotische literatuur en donkere romantiek past. En een negende verbeterde druk van het 'Kookboek v/d Amsterdamsche huishoudschool samengesteld door C.J. Wannee, voorheen leerares aan die inrichting.' Nu zouden ze het een school noemen, maar wellicht was men toen meer to the point.
In deze uitgave uit 1910 staat op de 1ste blz. een zogenaamd voorbericht:

'Op aandringen van vele leerlingen en oud-leerlingen der Amsterdamsche Huishoudschool is ondergeteekende - leerares aan genoemde inrichting - er toe overgegaan een receptenboek uit te geven, in de eerste plaats bedoeld als handleiding bij het onderwijs in koken...
Dit kookboek wil ook tegemoet komen aan de moeilijkheden, waarmede zoo menige huisvrouw te kampen heeft bij de samenstelling van het dagelijksch menu, dat in vele gezinnen maar al te vaak aan chronische eentonigheid lijdt - en tevens raadgever zijn, hoe, naar den trant der oud-Hollandsche degelijkheid, goede grondstoffen tot een goed geheel te verwerken:

'Wat heeft er menig vrou, door onverstandig koocken. Een goede beet vermorst, en alle lust gebroken!' zegt vader Cats.

De ondervinding is mijne leermeesteres geweest: alle hier volgende recepten zijn beproefd en goed bevonden, terwijl ik bij de samenstelling niet alleen meer voldaan te hebben aan de eischen van smakelijkheid en goede voeding, maar ook aan den eisch der zuinigheid .
Vele nieuwe recepten zijn ingelascht. Den gewonen burgerpot die in sommige kookboeken op den achtergrond gedrongen was, is eene flinke plaats ingeruimd, terwijl de fijnen keuken, die in andere boeken weer stiefmoederlijk bedeeld was, eveneens met zorg behandeld is. De beschrijving der recepten is beknopt en duidelijk, doch onnoodig is natuurlijk te vermelden dat de theorie door de praktijk moet worden aangevuld, dat het doormaken van een kookcursus beter dan de bestudeering van vele kookboeken:
'Leert, hoe een geestig koek Tot goeden smaecke brengt een rauwen artisock,' om nog eens met Cats te spreken.
Het boek eene plaats toewenschend in vele keukens. Amsterdam, 1910 C.J. WANNÉE'

Dit kookboek vond ik persoonlijk weer extra interessant door de losse, vooroorlogse, krantenknipsels met recepten. Natuurlijk oernederlandse recepten.
Ik heb er 2,50 euro voor betaald en een blik op internet geeft weer dat hij normalitair wel wat meer waard is (20-50 euro). Zoniet deze uitgave. Deze is namelijk veelvuldig gebruikt. Op de bladzijden met soepgerechten tref ik kleine vlekjes soep aan. Vooroorlogse soep, hoe charmant! Op blz. 298 tref ik een recept voor Oliebollen aan, frituurolie heeft zeker 3 woorden weggebrand.
Het eigenaardigste kenmerk van dit boek is echter de geur. De meeste oude boeken in mijn kast hebben zo'n typische oude boekengeur. Een zeer interessante geur, een mix van stof, oudheid en kennis. Zou kennis een eigen geur hebben, dan benadert oudeboekengeur het.
Maar dit kookboek, ik zweer het U, ruikt naar Cake!

De recepten geven inderdaad te kennen dat het ook voldoet aan den eisch der zuinigheid voor de breede schare van kooklustige vrouwen.

Daarom sluit ik af met een typisch oudnederlands gerecht (blz. 116), waar U nagenoeg elk ingrediënt kunt vervangen door een ander:

Papegaaientongen.
resten van kalfsvleesch, wild of visch
frituurvet, Delfrite of Delftsche slaolie.
voor 't deeg: 1 ei, 30 g. boter
70 g bloem
1/2 dl melk
1/2 eetlepel gehakte peterselie
zout en nootmuskaat

Roer de boter tot room, voeg er het ei, het gezeefde meel, de melk en de kruiden langzamerhand bij. Snijd resten van kalfsvleesch, wild of visch in langwerpige, puntvormige figuren, dompel deze in het deeg en bak ze in Delfrite of slaolie, waarvan blauwe damp afslaat, lichtbruin. Laat ze op grauw papier uitdruipen en geef ze als tusschengerecht.