maandag, januari 15, 2007

Manuscripten (deel 3)

Velen zijn U voorgegaan en hebben hun manuscript ooit naar een uitgeverij gezonden om maanden later een standaard afwijzing terug te ontvangen. Het is uitermate moeilijk om een bekende uitgeverij binnen te komen.
Een uitgeverij wil in de eerste plaats bestsellers publiceren. En debutanten brengen meestal minder geld binnen. Er moet meer worden uitgegeven aan promotiekosten en zelfs dan is het nog maar afwachten of het boek verkopen zal. Bekende gezichten zetten beter af op de boekenmarkt. Om voor mij onbegrijpelijke redenen wil het publiek met liefde lezen over de belevenissen van de hond van Jan Lenferink in Amsterdam. Ook is men geïnteresseerd in het smeuïge, emotionele verhaal van Janneke Schoonhoven, de moeder van Sara en Ammar. Zij heeft onlangs (timing) een boek geschreven over de ontvoering van haar kinderen naar Syrië.
Is dit nu literatuur?

Ben je geen bekende Nederlander, en ken je ook geen bekende Nederlander die je ergens naar binnen kan loodsen, dan moet je naast je manuscript ook jezelf kunnen verkopen. Een charmant hoofd, een sexy glimlach of een vlotte babbel willen nog wel eens helpen. Maar ja, laat dat maar eens uit je manuscript spreken.

Netwerken, contacten gebruiken, opvallen. Dát moet je wil je een bekende uitgeverij binnenstappen.
Kluun stuurde zijn manuscript van 'Komt een vrouw bij de dokter’ naar een aantal uitgeverijen en ontving enkel standaard afwijzingen terug. Wat zou er in de begeleidende brief hebben gestaan; Mijn vrouw ging dood aan kanker en ik ging vreemd?
Op een gegeven moment vond Kluun dat de maat vol was en vroeg hij rond of er iemand bevriend was met een redacteur. Hij vond twee kennissen die wel een goed woordje wilden doen. Via hun lukte het hem om zijn manuscript persoonlijk te overhandigen en binnen twee dagen boden twee uitgeverijen hem een contract aan.
Zo gaat dat dus.

Het beeld van de wereldvreemde, contactgestoorde schrijver verbrokkelt binnen de grote uitgeverij.

Desondanks worden ingestuurde manuscripten wel degelijk ingekeken. Stuk voor stuk. Het zal je toch maar gebeuren als uitgeverij dat je de nieuwe Grunberg of Brusselmans voorbij laat gaan.
Nee heb je, ja kun je krijgen, dus probeer het en stuur je manuscript in!

Enkele tips:
- Besteed uiterste zorg aan de begeleidende brief. Zorg dat deze opvalt, maar houd het formeel. Vermijd zinnen als: 'Ik heb nog nooit eerder iets ingestuurd', 'Ik zou het wel leuk vinden als U iets van mij wilt publiceren', 'Ik heb dit verhaal van mij afgeschreven en dacht, kom ik stuur het naar U toe' en 'Ik weet, het is nog niet zo goed, daarom heb ik uw advies hard nodig'.
- Heeft U een belangrijke literaire wedstrijd gewonnen? Schrijft U een column? Al eerder een goed verkopend boek ergens anders (of in eigen beheer) gepubliceerd? Zet dit in uw begeleidende brief! Dit zijn feiten waar een uitgever iets mee kan!
- Geef ook veel aandacht aan uw synopsis. Dit leest de redacteur als tweede door.
- Denk aan vormgeving!
- Zorg ervoor dat uw manuscript naar uw gevoel 'af' is. Nog beter is het om uw manuscript eerst naar een manuscriptenbeoordelingsbureau te sturen. Dit kost wat, maar dan krijgt U wel waardevolle tips, wordt uw manuscript bijgeschaafd en kunnen ze U zelfs doorverwijzen naar een passende uitgeverij. Ik ben overigens benieuwd naar ervaringen met een script bureau!

Lukt het niet, geen wanhoop! Wellicht kunt U een literair agent benaderen (bijv. Sebes) of uw boek in eigen beheer uitgeven.

Het beeld dat ik van de ideale schrijver heb blijft staan. En dat is geen fotomodel, maar een persoon gerijpt door levenservaring, wereldvreemd en een klein beetje gestoord, zoals elk genie hoort te zijn.
Bovendien schrijft de ware schrijver omdat hij moet. Omdat zijn geestelijke gezondheid in het nauw zou komen als dit hem (of haar) ontnomen zou worden.
Deze schrijver blijft ten alle tijden schrijven. Ook na afwijzingen van uitgeverijen.
Een enkeling lukt het om door de mazen van het net te komen en zijn boek uit te brengen.

En ik?
Ik blijf zoeken naar de boeken van deze schrijvers!

10 opmerkingen:

Anoniem zei

Dan moet ik je mijn boeken sturen, je beschrijft mij helemaal!
Triest! mag je zo van me hebben.

(Overigens als je na 13 maanden nog niks gehoord hebt van een uitgeverij, heeft dat ook een betekenis: geen woorden aan vuil maken?)

Willem J

(willemjansen.volkskrantblog.nl)

Anoniem zei

gelukkig kennen we nu allemaal Biblio die bij een uitgeverij werkt!!!! ;)

Anoniem zei

Ik vroeg me laatst af hoe een uitgever weet of ze het manuscript eerder hebben ontvangen, of dat het een nieuw manuscript is van deze schrijver in spé?

Bibliofilos zei

@Sander: Dat is niet eenvoudig te zien, een titel is immers makkelijk te wijzigen. Desondanks (en vraag met niet hoe dat mogelijk is) herkennen redacteuren een eerder ingezien manuscript meestal wel.

Anoniem zei

Hoi biblio, Alles goed?
Ik denk dat het net zo werkt dan het lezen van een boek. Meestal herken je het direct wanneer je dat boek weer voor ogen krijgt.

Groetjes, Paula.

Anoniem zei

Tommy Wieringa was zo slim om al zijn vrienden bij boekenzaken af te laten gaan om te vragen naar zijn boek. Ook een tip! Maar dan moet het wel eerst uitgegeven zijn.

Want een boek uitgeven is één, maar wat als het zover is, want uitgeven is nog maar 20%, daarna begint het werken. Promotie, pers, verkopen, allemaal PR.

Kees Klok zei

Als je dan eenmaal bent uitgegeven, moet je ook nog zien de aandacht van de kritiek te trekken. De tijdschriften en kranten stellen maar mondjesmaat hun kolommen open voor literaire kritieken, vooral als het over poezie gaat. Hoewel er zeker ook integere critici zijn valt me op dat dichters die op de een of andere manier een bijzondere levenswandel hebben (gevangen gezeten wegens het een of ander, ter nauwernood levend ontsnapt uit een dictatuur, levend onder de dreiging als asielzoeker te worden uitgezet, enz.) redelijk oververtegendwoordigd zijn in de kritieken, die in zulke gevallen dan ook vooral over die levenswandel gaan, zodat de criticus zich verdere moeite kan besparen. Ergo, als je geen bloedmooie jongedame bent die rondfladdert tussen Welling en De Zwart, kun je maar beter een gruwelijk levensverhaal faken, dat verhoogt je kans op succes.

Anoniem zei

Wie zoekt zal vinden...
Hier zijn namelijk twee schrijvers die exact voldoen aan het beeld dat je geeft in het laatste stuk van je verhaal!
We hebben ons al die jaren nooit laten ontmoedigen en zijn gewoon doorgegaan. Zelfs toen we nauwelijks inkomen hadden en op een houtje moesten bijten. Het zou zo logisch zijn geweest om het maar op te geven na alle afwijzingen van uitgeverijen, maar zoals je zelf zegt heeft een echte schrijver nu eenmaal een nooit aflatende behoefte zijn verhalen op te tekenen.

Hoewel ik zelf niet in de positie verkeer om eens flink op stap te gaan met mijn boeken, is dat anders bij Marco. Hij schrijft nu zo'n vijftien jaar professioneel, startte eerst met publicaties in talloze tijdschriften, deed mee aan verhalenwedstrijden waar hij steeds hoger eindigde en bracht zijn eerste twee boeken volledig in eigen beheer uit om zijn werk onder de aandacht van een select publiek te brengen. Al met al een flinke aanloop waarin hij veel ervaring op kon doen en steeds beter werd in stijl, verhaalopbouw, plotontwikkeling en spelling.
Uiteraard hield hij regelmatig interviews in kranten of voor de radio en stelde hij belangstellenden van zijn werk op de hoogte via zijn eigen website. Uiteindelijk resulteerde dit in de eerste publicatie bij een echte uitgeverij. Zijn opvallende literaire debuut verscheen vorig jaar oktober bij uitgeverij Servo. 'Een vorstelijk bestaan' werd gepresenteerd tijdens een leuke avond en natuurlijk vond er ook een signeersessie plaats. De aanhouder wint!
Omdat Marco niet stil is blijven zitten terwijl hij wachtte op antwoord van uitgevers, liggen er inmiddels twee nieuwe en afwisselende romans en twee verhalenbundels klaar. Deze keer gaat hij op zoek naar een grotere uitgever. Met zo'n curriculum moet het lukken!
In één van de komende nummers van het tijdschrift 'Schrijven' vertelt Marco over zijn debuutroman en de lange weg naar publicatie. Voor veel beginnende schrijvers zal het een goed beeld geven van wat er allemaal bij het schrijven van een boek komt kijken.
Inderdaad moet je misschien een beetje 'maf' zijn om vol te houden in dit vak. Maar wanneer je zeker weet dat je als schrijver geboren bent, neem je de obstakels op je levenspad graag voor lief.

Conclusie: je goede en duidelijke verhaal geeft precies weer waar wij al die tijd tegenaan gelopen zijn. Het is helemaal de waarheid, hoe frustrerend die ook kan zijn. Ik wilde hier eens aandacht aan besteden op onze log, maar ik denk dat ik de beginnende schrijvers die zich tot ons richten maar doorverwijs naar dit adres. Dan krijgen ze een goed en volledig beeld. En hopelijk moedigt dit verhaal dan aan om tóch door te gaan met schrijven.

Anoniem zei

3m: je uitgever zal je toch wel houden aan trouw? je kan voor je volgende boek toch niet zomaar overstappen?

Anoniem zei

Kortom, het heeft helemaal geen nut om een manuscript naar een uitgeverij te sturen.
Alleen de posterijen varen hier wel bij.
Vreemd dat de uitgeverij nog nimmer een meer sympathieke en efficientere procedure heeft bedacht.
Kennelijk worden steeds meer bestsellers buiten de antieke uitgeverijen om uitgegeven.