De afgelopen weken was ik volledig in de ban van het beroemde meesterwerk van Ivan Gontjarov genaamd Oblomov.
Het was een boek dat me vooral de laatste hoofdstukken als een magneet naar huis riep. Dat was me al een tijdlang niet meer overkomen...dat je op een terrasje zit met vrienden of juist hard aan het werk bent en er een verlangen van binnen roept: 'Oblomov wacht thuis'. Of 'Wil je niet liever naar huis gaan om in Oblomov verder te lezen?'
De ware kracht van een goed boek!
Na het lezen van Oblomov realiseerde ik me wederom een aantal zaken:
1) Ik houd ontzettend veel van boeken. De verwachting van de geweldige leeservaring dat elk net gekocht boek teweeg brengt. En de vreugde wanneer dat zo blijkt te zijn.
Maar tevens houd ik van het boek als object, de zogenaamde esthetische waarde. Mijn gevulde boekenkast is het meest dierbare meubelstuk in mijn huis.
2) Er is geen betere manier om te tijd- en landreizen dan door het lezen van een boek. Ongemerkt verkeerde ik me toen ik Oblomov las in het Rusland van 1858. Door de bril van een al lang overleden schrijver keek ik naar de wereld van toen. Heel gewoon reisde ik me samen met Oblomov middels een rijtuig. Stak ik 's avonds kaarsen aan om te kunnen lezen. Hield ik mijn voeten op de pof om ze warm te houden. Ik stond er niet bij stil dat ik me verplaatste naar een wereld zonder auto's of elektriciteit, ik was er en het was normaal om er te zijn. Welk ander medium kan dat bewerkstelligen?
3) Een goed boek zorgt voor reflectie. Terwijl ik Oblomov las identificeerde ik me; Soms met Oblomov zelf en soms met Olga. Ik bewonderde Olga, wenste dat ik meer op haar leek. Dacht met een schok terug naar mijn eigen jongere versie die veel meer Olga in zich had dan mijn huidige ik.
Om het boek in een paar zinnen samen te vatten: Oblomov is een goedzak die het ontzettend moeilijk vindt om onder druk te leven. De gedachte alleen al om aan verplichtingen te moeten voldoen verlamt hem volledig. We kennen allemaal dat gevoel wel; Momenten in ons leven wanneer het ons een beetje boven het hoofd groeit. Dan kan soms iets onbeduidend kleins de druppel zijn. Een onverwachte financiële tegenvaller bijvoorbeeld. Of iets wat kapot valt.
En ook wij kennen het gevoel dat we ons dan het liefst terugtrekken. Even een paar uur langer in bed blijven. Of een weekendje homen. En soms blijven we maanden in een impasse, door een groot verlies of een naargeestige gemoedstoestand. We koesteren net als Oblomov de gedachte aan een jarenlange winterslaap om de nare tijd te overbruggen.
Maar uiteindelijk zetten we ons erover heen en nemen de hordes weer.
Oblomov kampt echter altijd met dit probleem. Alles verlamt, alles is strijd en de makkelijkste manier om hiermee om te gaan is door het volledig te vermijden.
Door het boek heen ontmoeten we vrienden en vijanden van Oblomov.
Zijn jeugdvriend Stolz, een virale optimistische man die erg veel van Oblomov houdt en het niet kan aanzien dat Oblomov zo vol succes zijn leven verkwist. Hij blijft moeite doen om hem te prikkelen en af en toe lukt dat.
Olga weet Oblomov een geruime tijd wakker te schudden. Hij is verliefd! Liefde ontwaakt! Maar hoe moet dat wanneer je ineens je schulden moet afbetalen en een huwelijk moet gaan regelen? Om plots niet enkel je bed en huis te verlaten maar ook te moeten reizen en onderhandelen?
Er kruisen tevens een aantal vijanden Oblomov's pad. Zij maken op een slinkse manier gebruik van zijn onvermogen en luiheid en troggelen hem zijn geld af, bijna tot de bedelstaf aan toe.
Af en toe wilde ik het boek instappen om Oblomov een verschrikkelijke trap onder zijn kont te geven. De frustratie groeide!
De laatste hoofdstukken ontstond er echter een triest gevoel van begrip.
Oblomov is een avontuur om te lezen. En ja, kennelijk kan een boek waarin de hoofdpersoon vooral veel ligt, droomt en mijmert ontzettend spannend om te lezen zijn.
Oblomov is een liefdesroman, maar bovenal is Oblomov een waarschuwing om het leven te vieren!
We leren van Oblomov hoe we met veel succes een volledig leven kunnen verkwisten. Hoe de tijd kan vervliegen als een vingerknip zonder dat er iets belangrijks de gemoederen beroert.
We leren hoe we alle uitdagingen uit de weg kunnen gaan en hoe op deze manier jaren in een oogwenk kunnen vervliegen. We leren dat liefde veel barrières kan doorbreken, maar niet allen.
En we leren hoe zwaar het kan zijn om te leven met beperkingen of fobieën, maar dat zelfs een verkwist leven waarde heeft.
Het is een schrale troost voor degenen onder ons die het door de verlammende werking van angst niet lukt om te reizen, lief te hebben of carrière te maken. Het is wellicht een verzachting voor degenen onder ons die lijden aan het Oblomovisme. En voor de mensen die het wél lukt om het Oblomoviaanse karakter in onszelf te bevechten gloort er hoop aan de horizon!
Het vooruitzicht op slechte én gelukkiger ervaringen, het vooruitzicht van een leven ten volle geleefd!
“When you don't know what you're living for, you don't care how you live from one day to the next. You're happy the day has passed and the night has come, and in your sleep you bury the tedious question of what you lived for that day and what you're going to live for tomorrow.”
― Ivan Goncharov, Oblomov
TIP: google niet teveel over Oblomov voor je het boek leest, je krijgt de spoilers om de oren geworpen en het is veel fijner om het door het boek zelf te ervaren!
